Kiedy kilka lat temu spacerując po Warszawie wzdłuż ulicy Żelaznej, po raz pierwszy zobaczyłem, tę piękną opuszczoną kamienicę. Pomyślałem sobie wtedy, że fajnie by było, zanim popadnie całkowicie w ruinę, zrobić w jej wnętrzu trochę zdjęć. Kilka lat później, a dokładnie w roku 2019 nadarzyła się taka okazja i udało mi się dostać w jej wnętrza. Zrobiłem tam ponad 100 zdjęć i postanowiłem najlepsze z nich opublikować na łamach swojego fotobloga.

Nie znam za bardzo historii tej kamienicy i nie doszukałem się też jakiś szczegółowych informacji na jej temat. Znalazłem na jednej ze stron internetowych, komentarz dotyczący tej kamienicy i pozwoliłem go sobie tutaj przytoczyć. Jeżeli znajdzie się autor tego komentarza to chętnie go tu podpiszę.

„W tym domu urodziłem się i mieszkałem do dwudziestego któregoś roku życia… Mieszkaliśmy w środkowej oficynie, wejścia do mieszkania były dwa: główne – z klatki schodowej w drugiej bramie, tzw. kuchenne – z klatki w rogu pierwszego podwórza (drewniane schody). Nigdy nie zapomnę atmosfery domu mojego dzieciństwa i młodości, jakkolwiek atmosfera ta zmieniała się z upływem czasu, i to bardzo. Był to dom tzw. kwaterunkowy i kwaterunek umieszczał w nim lokatorów – im bliżej końca, tym więcej szumowin.
Jest to kamienica żydowska; moi dziadkowie wraz z (bardzo młodą wówczas) mamą, wprowadzili się do tego mieszkania w czasie okupacji, kiedy Niemcy tworzyli Getto Warszawskie i kazali zamieniać się na mieszkania z Żydami, jeśli Polacy mieszkali na terenie planowanego Getta (dziadkowie z mamą mieszkali do tego momentu przy Łuckiej, nie pamiętam numeru). Śp. mama opowiadała, że na framugach drzwi łączących pokoje, wymalowane były żydowskie modlitwy – podobno Żydzi „modlili się” dotykając ich podczas przechodzenia…
Kamienica początkowo była przeznaczona do generalnego remontu, potem do rozbiórki, a po dalszym czasie „położył na niej rękę” konserwator zabytków. Nie było w niej ciepłej wody (w łazience mieliśmy „junkersa”) ani centralnego ogrzewania – były piękne piece w pokojach, które rodzice przerobili na elektryczne (z grzałkami w paleniskach; wyloty kominowe, oczywiście, odcięto). Przed ich przeróbką pomagałem ojcu nosić węgiel z piwnicy…
Pierwotnie kamienica miała jedno piętro więcej – z opowiadań babci wiem, że zostało ono zmiecione przez tzw. Krowę, podczas Powstania Warszawskiego...”

Polecam także swój profil na Instagramie, gdzie publikuje zdjęcia z miejsc mniej znanych i opuszczonych.

Na dole w kamienicy mieściły się kiedyś lokale usługowe, znajdował się tam m.in. warsztat ślusarski.

Podwórko typu studnia. Kamienica położona jest praktycznie w samym centrum Warszawy, a stojąc na samym dole nie słychać po prostu nic. Żadnych przejeżdżających samochodów, tylko cisza i spokój. Czas się po prostu tam dawno zatrzymał.

8 marca, dzień kobiet. Stary kalendarz z 1978 roku.

Terpentyna, Denaturat, Babka Kujawska…

W jednym z mieszkań na ścianie widnieje ciekawy napis. Wygląda na to, że przez długi czas był przykryty za wiszącą szafką.

Możliwe że napis wykonał inż. Teodor Klażyński, natomiast wzmianki jakie można znaleźć w internecie wkazują go jako pracownika Warszawskiego Instytutu Geodezji (całkiem niedaleko do geologii)

W tym momencie trwa remont tego obiektu, myślę, że te zdjęcie będą doskonałą pamiątką tej przedwojennej kamienicy.